สิว: ที่ไม่ใช่แค่เรื่อง "สิวสิว"

เพราะ สิว เกิดได้จากหลายสาเหตุร่วมกัน ทั้งฮอร์โมน พฤติกรรม และอื่นๆ

โดยการ"รักษาสิว" ใช้เวลานานหลักดือนถึงปี ระหว่างการรักษาอาจมีกลับเป็นซ้ำได้ โดยเฉพาะในบางช่วงอายุ ความเข้าใจในตัวโรครวมถึงความสม่ำเสมอในการใช้ยาอย่างถูกต้อง เป็นปัจจัยที่สำคัญมากในการรักษาสิวหายขาด เราจึงพยายามเน้นหาสาเหตุ รวมถึงอธิบายการใช้ยาและการดูแลตนเองร่วมด้วยทุกครั้ง เพื่อให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ

สาเหตุของสิว

สิวเกิดขึ้นจากกลไกหลักๆดังนี้:

• การผลิตน้ำมันส่วนเกิน: ต่อมน้ำมันผลิตน้ำมันมากเกินไป
• การอุดตันของรูขุมขน: มีการสร้างเคราตินมากไปจนรูขุมขนอุดตัน
• เสียสมดุลของจุลินทรีย์ของผิว: แบคทีเรีย Cutibacterium acnes (C. acnes) ที่อยู่ในรูขุมขนเพิ่มมากขึ้นจนกระตุ้นการอักเสบก่อเกิดเป็นสิว

ปัจจัยอื่นๆ: การเปลี่ยนแปลงของแอนโดรเจนที่เพิ่มขึ้นทำให้ต่อมน้ำมันทำงานมากขึ้น ยาบางชนิด อาหาร ความเครียด พันธุกรรม อาจส่งเสริมให้สิวเห่อขึ้นได้

ประเภทของสิว

สิวอุดตัน (Comedones) เกิดจากการอุดตันของรูขุมขน

• สิวหัวเปิด (blackheads)
• สิวหัวปิด (whiteheads)

สิวอักเสบ เกิดจากเชื้อแบคทีเรียและการอักเสบของรูขุมขน

• สิวตุ่มแดง (Papules): เป็นตุ่มสีแดงเล็กๆ ที่เกิดจากการอักเสบของรูขุมขน
• สิวหัวหนอง (Pustules): เป็นตุ่มสีแดงที่มีหนองอยู่ภายใน
• สิวหัวช้าง (Nodules): เป็นก้อนแข็งที่เกิดจากการอักเสบที่ลึกลงไปในผิวหนังด้านใน



หลักการรักษาสิว

• Clear สิวอักเสบและการอุดตันเดิม
• Stop คุมการเกิดสิวใหม่
• Prevent ป้องกันการเกิดหลุมสิว เพราะสิวอักเสบลึก สามารถทำให้เกิดหลุมสิวตามมาได้

ดังนั้นแพทย์จะพยายามรักษาการอักเสบให้หายเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้

การรักษาสิวขึ้นอยู่กับประเภทและความรุนแรงของสิว โดยการรักษาหลัก ได้แก่

• ยาทา: ยากลุ่ม Benzyl peroxide(BP) Retinoid
• ยารับประทาน: ยาปฏิชีวนะ หรือ ยา isotretinoin

การรักษาเสริมอื่นๆ (adjunctive treatment)

• การรักษาด้วยเลเซอร์และแสง (EBDs): ช่วยลดการอักเสบ ลดจำนวนเชิื้อสิว รอยแดง รอยดำ
• กรดผลไม้ เช่น Salicylic acid , กลุ่ม AHA
• การกดสิวอุดตัน
• การฉีดสิวอักเสบ

การป้องกันสิวด้วยตัวเองเบื้องต้น

1. รักษาความสะอาด: ล้างหน้าด้วยผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม โดยเฉพาะหลังแต่งหน้า

ควรทำความสะอาดเครื่องสำอางค์ออกให้ได้มากที่สุด

2. หลีกเลี่ยงการสัมผัสหน้า: ไม่จับใบหน้าบ่อยๆ

3. เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่อุดตันรูขุมขน: ใช้เครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่ไม่ก่อให้เกิดสิว

4. รักษาความสมดุลของฮอร์โมน: ควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และพักผ่อนให้เพียงพอ





In courstesy of Fitzpatrick Dermatology and Bolognia Dermatology

"สิว" แค่ไหนควรพบแพทย์

สิวรุนแรงน้อย อาจลองปรึกษาเภสัชกรพิจารณาการใช้ยาทาสิว เช่น Benzyl peroxide และยาแต้มสิวอักเสบ เช่น clindamycin การปรับพฤติกรรมประจำวัน การใช้ skincare เครื่องสำอางค์ ต่างๆ ประมาณ 1 เดือน หากยังไม่ดีขึ้นแนะนำให้พบแพทย์

สิวปานกลางถึงรุนแรง ประเมินด้วยตนเองง่ายๆ คือ ถ้ามีหนึ่งในต่อไปนี้*

• สิวตุ่มหนองเล็กๆ > 10 เม็ด
• สิวหัวช้าง > 3
• สิวเริ่มทิ้งแผลเป็นหลุม หรือ ตุ่มนูนแข็ง (acne scar)

สามารถดูคร่าวๆ ไม่จำเป็นต้องนับเป๊ะๆหรือรอให้ครบจำนวน เนื่องการแบ่งความรุนแรงสิวมีหลายคำแนะนำ(guideline) หากรู้สึกว่าเริ่มมากเกินปกติที่เคยมี แนะนำ พบแพทย์ผิวหนังเพื่อทำการรักษา เพราะอาจมีภาวะคล้ายสิว (acne mimicker) รวมทั้งสิวบางประเภทอาจทิ้งรอยดำแดง หรือ หลุมสิวไว้ ซึ่งทำให้การรักษายากขึ้น

reference:

• Dermatological society of Thailand
• Guidelines of care for the management of acne vulgaris. J Am Acad Dermatol. Articles in press. Published online: January 30, 2024.